คุณแม่ น้ำนมน้อย อะไรคือสาเหตุ

คุณแม่น้ำนมน้อย คุณแม่น้ำนมหด เป็นอีกหนึ่งปัญหาที่คุณแม่มือใหม่มักเจอ และหลายคนลืมนึกถึงก่อน และหาทางป้องกันหรือรับมือไว้ได้อย่างทันท่วงที ซึ่งไม่แปลกค่ะ คุณแม่ส่วนใหญ่มักจะตระเตรียมสิ่งของให้พร้อมรอต้อนรับแก้วตาดวงใจที่กำลังจะเกิด ที่นอนหมอนมุ้ง เสื้อผ้าของใช้ จนมองข้ามสิ่งสำคัญใกล้ตัว หรือสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งต่อลูกน้อยในตัวของคุณแม่เอง

เราแทบจะลืมคิดถึงเรื่อง “น้ำนมน้อย” ไปเลย เพราะความเข้าใจผิดคิดว่า คุณแม่ทุกคนหลังคลอดอย่างไรเสียก็ต้องมีน้ำนมเป็นเรื่องปกติ แต่....เมื่อต้องเผชิญกับวิกฤติน้ำนมน้อย มีปริมาณไม่เพียงพอที่ลูกต้องการก็เกิดความกังวล 

ดิฉันก็เคยเผชิญวิกฤตินี้มาค่ะ จึงต้องมานั่งรื้อวิชา การเป็นคุณแม่มือใหม่ หาความรู้ ปรึกษาคุณหมอ ว่าทำไมน้ำนมถึงน้อย จนวันนี้เมื่อผ่านวิกฤตินั้นมาแล้ว จึงอยากแบ่งปัน 

อะไรคือสาเหตุ ที่ทำให้คุณแม่ไม่มีน้ำนม?

1.ร่างกายของคุณแม่แต่ละคนไม่เหมือนกัน การพัฒนาเนื้อเยื่อสำหรับการผลิตน้ำนมแม่ก็เช่นกัน ได้ ยิ่งเป็นท้องเเรกด้วยเเล้วละก็ น้ำนมยิ่งมีน้อย เต่จะมีปัญหาน้อยลงเมื่อมีลูกคนที่สองหรือสาม ซึ่งสามารถใช้การกระตุ้นต่างๆ เพื่อเพิ่มน้ำนมได้ เช่นการปั๊ม หรือปรึกษาคุณหมอเพื่อขอรับยาเพิ่มน้ำนม 

2.คุณแม่ที่เคยผ่าตัดเต้านม อาจจะส่งผลต่อการลดลงหรือเพิ่มขนาดของทรวงอก ส่งผลทำให้ไม่มีน้ำนมได้ ซึ่งผลกระทบที่เกิดขึ้นจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับการผ่าตัด ว่าผ่าตัดอย่างไร ระยะห่างระหว่างการผ่าตัดเเละการคลอดลูก ภาวะเเทรกซ้อนที่เกิดขึ้น แต่สำหรับคุณแม่ที่เคยผ่าตัดศัลยกรรมทรวงอก ไม่มีผลต่อปัญหาไม่มีน้ำนม แต่เพื่อความมั่นใจปรึกษาคุณหมอให้หมดกังวลค่ะ

3.ฮอร์โมนเป็นปัจจัยหลักต่อการผลิตน้ำนมของคุณแม่ ถ้ามีความผิดปกติของฮอร์โมนก็อาจจะส่งผลทำให้เกิดภาวะไม่มีน้ำนมได้ เช่น การเป็นโรคถุงน้ำในรังไข่ ต่อมไทรอยด์ต่ำหรือสูง เบาหวาน ความดันโลหิตสูง เเละปัญหาด้านฮอร์โมนอื่นๆ  หรือคุณแม่ที่ใช้ยาคุมกำเนิด ทั้งการกิน การฉีดยา หรือใช้แผ่นแปะ อาจจะส่งผลต่อภาวะไม่มีน้ำนม เพราะมีผลต่อฮอร์โมนทั้งนั้น หรือ ปัจจัยที่ส่งผลต่อเเนวโน้มของปริมาณน้ำนมคือการที่คุณเเม่คุมกำเนิดก่อนลูกจะอายุครบ 4 เดือน วิธีเเก้ไขคือปรึกษาคุณหมอก่อนวางเเผนการคุมกำเนินครั้งต่อไปและเพื่อไม่ให้กระทบต่อปริมาณน้ำนม

4. ยาบางชนิดก็ส่งผลต่อการไม่มีน้ำนมของคุณแม่ได้ เช่น Pseudoephedrine ที่ผสมอยู่ในยาแก้ไข้หวัด หรือจะเป็นยา Bromocriptine หรือ Methergine การใช้ยาชาแก้ปวดจำพวกยา Epidural Anaesthetic หรือ Demerol เพื่อระงับความเจ็บปวดในระหว่างคลอดลูก อาจส่งผลให้ไม่มีน้ำนมหลังคลอดได้เช่นกัน แม้กระทั่งยาสมุนไพรบางอย่างในจำนวนมาก เช่น สะระแหน่ ผักชีฝรั่ง มีผลข้างเคียงส่งผลกระทบต่อน้ำนมค่ะ หากไม่สามารถหยุดยาได้ ควรปรึกษาคุณหมอถึงวิธีการเพิ่มน้ำนม 

5.ลูกเป็นโรคดีซ่านตั้งเเต่เเรกเกิด จะทำให้เขานอนนานกว่าปกติ ตื่นขึ้นมาดูดนมไม่บ่อยเท่าเด็กที่ไม่ได้เป็น ทำให้การสร้างน้ำนมของคุณเเม่ลดลง หรือ เจ้าตัวเล็กนอนขี้เซา ไม่ยอมตื่นมาดื่มนม คุณแม่เองก็หลับเพลินไม่ปลุกเจ้าตัวเล็กมากินนมเลย ทำให้ปริมาณน้ำนมไม่เพิ่มมากขึ้น หรืออาจลดลงได้ วิธีนี้คุณเเม่ต้องตื่นค่ะ แล้วปั๊มน้ำนมเก็บเอาไว้เเทนค่ะ จะสามารถเพิ่มปริมาณน้ำนมได้

6.เจ้าตัวเล็กดูดนมของคุณเเม่ลำบาก เนื่องจากลิ้นติด ดูดได้ไม่ดี เป็นปัญหาทางกายวิภาค ทำให้ได้ปริมาณนมที่น้อย หรือดูดที่หัวนมไม่ได้อมลานนมเข้าไปด้วย ปรึกษาคุณหมอสามารถรักษาเเละเเก้ไขได้ค่ะ 

7.ระยะห่างการให้นมลูก ปริมาณน้ำนมที่ผลิตไม่ได้เท่ากันเสมอไป เพราะร่างกายของคุณเเม่จะผลิตปริมาณน้ำนมตามความต้องการของลูก เเละจะผลิตมากขึ้นเมื่อลูกดูดออกจนเกลี้ยงเต้า หากคุณเเม่ยืดเวลาการให้นมลูกออกไปนานขึ้น ปริมาณน้ำนมจะค้างอยู่ในเต้านาน ร่างกายจะรับรู้ว่าลูกกินนมพอเเล้ว เเละจะผลิตน้ำนมลดน้อยลงเเละช้าลงถ้าต้องการให้น้ำนมมีปริมาณเท่าเดิมหรือเพิ่มมากขึ้น การเพิ่มระยะเวลาให้นมถี่ขึ้นบ่อยขึ้น เเละให้ลูกดูดจนเกลี้ยงเต้า เป็นการกระตุ้นให้ร่างกายสร้างน้ำนมมากนั้นเองค่ะ 

คุณแม่ท่านใด กำลังประสบปัญหา น้ำนมน้อย ลองเช็คลิตส์ดูนะคะว่า เราเข้าข่ายข้อใด จากสาเหตุใด เพื่อที่จะได้ปรึกษาคุณหมอ และหาทางเพิ่มปริมาณน้ำนม อย่าละเลยเรื่องนี้เด็ดขาด และอย่ายอมแพ้หันไปพึ่งนมผงแทนนะคะ เพราะน้ำนมที่มีประโยชน์สูงสุด คือ น้ำนมจากแม่ ค่ะ