คุณพ่อ คุณแม่ และผู้ปกครองบ้างท่าน อาจคิดว่า "ฟันน้ำนม" นั้นอยู่ชั่วคราว เมื่อโตขึ้นก็หลุดออก ทำให้คิดว่ายังไม่จำเป็นต้องดูแลหรือยังไม่ต้องพาลูกไปพบทันตแพทย์ตั้งแต่ฟันขึ้นซี่แรกก็ได้ และอาจคิดว่ารอฟันแท้ขึ้นก่อนแล้วค่อยพาลูกมาตรวจฟันก็ยังทัน แต่ความคิดนี้ถูกเพียงครึ่งเดียวเท่านั้นค่ะ เพราะฟันน้ำนมมีประโยชน์สำหรับลูกน้อยของเรามากทีเดียวนะคะ
แล้ว "ฟันน้ำนม" สำคัญอย่างไร?
'ฟันน้ำนม' มีส่วนช่วยในการออกเสียงให้ชัดเจน และยังช่วยให้ฟันแท้ขึ้นมาในตำแหน่งที่ถูกต้อง หากสูญเสียฟันน้ำนมไปก่อนกำหนด ฟันแท้อาจเกิดปัญหาฟันซ้อนหรือฟันเกได้ค่ะ
โดยหน้าที่ฟันน้ำนม มีดังนี้
・ใช้เพื่อบดเคี้ยวอาหาร
・ช่วยในการออกเสียงที่ไพเราะ
・ช่วยเก็บที่ให้กับฟันแท้ที่จะขึ้นมาในวันข้างหน้า
・ให้ความสวยงาม
・ให้ความมั่นใจให้กับเด็ก
・สร้างรอยยิ้มและความประทับใจให้แก่ผู้พบเห็น
ลำดับการขึ้นและหลุดของฟัน
เด็กหลายคนอาจฟันขึ้นช้าหรือเร็วกว่าเวลาเฉลี่ยถึง 1 ปี ไม่ต้องกังวลนะคะ เด็กบางคนฟันน้ำนมซี่แรกขึ้นตอน 3 เดือน เด็กบางคนฟันน้ำนมซี่แรกขึ้นตอน 1 ขวบครึ่ง และเด็กบางคนอาจมีฟันขึ้นไม่เป็นลำดับ เช่น มีฟันน้ำนมซี่หน้าบนขึ้นก่อน หรือมีฟันเขี้ยวขึ้นก่อน ซึ่งเกิดขึ้นได้ไม่ต้องกังวล ไม่ผิดแต่อย่างใดเลยค่ะ
*แต่หากลูกน้อยอายุ 1 ขวบครึ่งแล้วยังไม่มีฟันขึ้นเลย คุณพ่อ คุณแม่ หรือผู้ปกครองควรพาลูกไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจนะคะ
วิธีสังเกต "ฟันน้ำนม" ที่ใกล้จะขึ้น
・สังเกตเห็นสันเหงือกมีสีซีดๆ จับดูนูนๆ แข็งๆ
・เด็กที่ฟันน้ำนมใกล้ขึ้นจะมีน้ำลายเยอะ
・งอแงหรือตื่นบ่อยตอนกลางคืน
・ชอบเอามือเข้าปาก
・อาจมีไข้ร่วมด้วย
และหากลูกไม่สบายหรือเจ็บเหงือก ให้กินยาน้ำลดไข้พาราเซตามอล โดยคำนวณขนาดตามน้ำหนักตัว เพื่อช่วยบรรเทาอาการ ถ้าไม่มีไข้ อาจใช้ยาชาชนิดเจลทาบางๆ ตรงที่เหงือกบวม เพื่อลดอาการเจ็บปวดค่ะ
เคล็ดลับ! ดูแลช่องปากให้ลูกน้อยแต่ละวัย
・เด็กแรกเกิด คุณพ่อ คุณแม่ หรือผู้ปกครองสามารถเริ่มดูแลสุขภาพช่องปากให้เด็กแรกเกิดได้ โดยการใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้ว เช็ดสันเหงือกและลิ้น ไม่ควรปล่อยให้ลิ้นเป็นฝ่าขาว เพราะฝ้าขาวเป็นแหล่งสะสมของเชื้อแบคทีเรีย
・ฟันน้ำนมขึ้นซี่แรก - 3 ปี เลือกแปรงสีฟันหน้าตัดตรงขนแปรงอ่อนนุ่ม มีจำนวนขนแปรง 3x4-6 แถว ร่วมกับยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ปริมาณแตะพอชื้นหรือขนาดเท่าเมล็ดข้าวสาร หลังแปรงฟันเสร็จแล้วให้ใช้ผ้าแห้งหรือผ้าชุบน้ำเช็ดฟองออก
・เด็กอายุ 3 - 6 ปี เลือกแปรงสีฟันหน้าตัดตรงขนแปรงอ่อนนุ่ม มีจำนวนขนแปรง 4x7-8 แถว ร่วมกับยาสีฟันมีลูออไรด์ขนาดเท่าเมล็ดข้าวโพดหรือเท่าความกว้างของหน้าตัดแปรง หลังแปรงฟันเสร็จแล้วให้ใช้ผ้าแห้งหรือผ้าชุบน้ำเช็ดฟองออก
・เด็กอายุ 6 ปีขึ้นไป เลือกแปรงสีฟันหน้าตัดตรงขนแปรงอ่อนนุ่ม ขนาดเหมาะสมกับช่องปาก ร่วมกับยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ขนาดเท่าความยาวของหน้าตัดแปรง หลังแปรงฟันเสร็จแล้วให้บ้วนฟองทิ้งหรือบ้วนน้ำน้อยๆ
ควรทำอย่างไร? ถ้าฟันลูกน้อย "หัก บิ่น หรือหลุด!"
หากมีการบาดเจ็บอะไรก็ตามภายในช่องปาก คุณพ่อ คุณแม่ หรือผู้ปกครองควรรีบพาลูกน้อยไปพบทันตแพทย์ทันที เพื่อรับการตรวจและเลือกวิธีรักษาที่เหมาะสมนะคะ
เช่น หากเด็กมีอาการเจ็บหลังจากที่ 'ฟันหักหรือบิ่น' ควรรีบพาไปพบทันตแพทย์ทันที อาจให้เด็กรับประทานยาแก้ปวดในระหว่างการเดินทางไปหาทันตแพทย์ได้ และควรเก็บชิ้นส่วนของฟันที่หักไปด้วยค่ะ หรือในกรณีถ้า 'ฟันหลุด' ให้นำฟันไปพบทันตแพทย์ให้เร็วที่สุด โดยสัมผัสกับฟันให้น้อยที่สุด ห้ามเช็ดหรือทำความสะอาดฟัน ควรเก็บฟันไว้ในน้ำสะอาดหรือนมจนกว่าจะถึงมือทันตแพทย์ เนื่องจากฟันซี่นั้นอาจจะสามารถต่อกับไปยังที่เดิมได้ ด้วยวิธีการปลูกถ่ายค่ะ
อย่าลืมนะคะว่า "ฟันน้ำนม" มีความสำคัญมาก เพราะเป็นรากฐานของฟันแท้ที่จะขึ้นมาภายหลัง ถ้าหากคุณพ่อ คุณแม่ช่วยรักษาความสะอาดให้ลูกน้อยอย่างสม่ำเสมอ ฟันน้ำนมของลูกน้อยก็จะสวยงาม ไม่ผุ ไม่มีปัญหาในช่องปาก และเป็นรากฐานที่ดีของฟันแท้ในอนาคตค่ะ
แล้ว "ฟันน้ำนม" สำคัญอย่างไร?
'ฟันน้ำนม' มีส่วนช่วยในการออกเสียงให้ชัดเจน และยังช่วยให้ฟันแท้ขึ้นมาในตำแหน่งที่ถูกต้อง หากสูญเสียฟันน้ำนมไปก่อนกำหนด ฟันแท้อาจเกิดปัญหาฟันซ้อนหรือฟันเกได้ค่ะ
โดยหน้าที่ฟันน้ำนม มีดังนี้
・ใช้เพื่อบดเคี้ยวอาหาร
・ช่วยในการออกเสียงที่ไพเราะ
・ช่วยเก็บที่ให้กับฟันแท้ที่จะขึ้นมาในวันข้างหน้า
・ให้ความสวยงาม
・ให้ความมั่นใจให้กับเด็ก
・สร้างรอยยิ้มและความประทับใจให้แก่ผู้พบเห็น
ลำดับการขึ้นและหลุดของฟัน
เด็กหลายคนอาจฟันขึ้นช้าหรือเร็วกว่าเวลาเฉลี่ยถึง 1 ปี ไม่ต้องกังวลนะคะ เด็กบางคนฟันน้ำนมซี่แรกขึ้นตอน 3 เดือน เด็กบางคนฟันน้ำนมซี่แรกขึ้นตอน 1 ขวบครึ่ง และเด็กบางคนอาจมีฟันขึ้นไม่เป็นลำดับ เช่น มีฟันน้ำนมซี่หน้าบนขึ้นก่อน หรือมีฟันเขี้ยวขึ้นก่อน ซึ่งเกิดขึ้นได้ไม่ต้องกังวล ไม่ผิดแต่อย่างใดเลยค่ะ
*แต่หากลูกน้อยอายุ 1 ขวบครึ่งแล้วยังไม่มีฟันขึ้นเลย คุณพ่อ คุณแม่ หรือผู้ปกครองควรพาลูกไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจนะคะ
วิธีสังเกต "ฟันน้ำนม" ที่ใกล้จะขึ้น
・สังเกตเห็นสันเหงือกมีสีซีดๆ จับดูนูนๆ แข็งๆ
・เด็กที่ฟันน้ำนมใกล้ขึ้นจะมีน้ำลายเยอะ
・งอแงหรือตื่นบ่อยตอนกลางคืน
・ชอบเอามือเข้าปาก
・อาจมีไข้ร่วมด้วย
และหากลูกไม่สบายหรือเจ็บเหงือก ให้กินยาน้ำลดไข้พาราเซตามอล โดยคำนวณขนาดตามน้ำหนักตัว เพื่อช่วยบรรเทาอาการ ถ้าไม่มีไข้ อาจใช้ยาชาชนิดเจลทาบางๆ ตรงที่เหงือกบวม เพื่อลดอาการเจ็บปวดค่ะ
เคล็ดลับ! ดูแลช่องปากให้ลูกน้อยแต่ละวัย
・เด็กแรกเกิด คุณพ่อ คุณแม่ หรือผู้ปกครองสามารถเริ่มดูแลสุขภาพช่องปากให้เด็กแรกเกิดได้ โดยการใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้ว เช็ดสันเหงือกและลิ้น ไม่ควรปล่อยให้ลิ้นเป็นฝ่าขาว เพราะฝ้าขาวเป็นแหล่งสะสมของเชื้อแบคทีเรีย
・ฟันน้ำนมขึ้นซี่แรก - 3 ปี เลือกแปรงสีฟันหน้าตัดตรงขนแปรงอ่อนนุ่ม มีจำนวนขนแปรง 3x4-6 แถว ร่วมกับยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ปริมาณแตะพอชื้นหรือขนาดเท่าเมล็ดข้าวสาร หลังแปรงฟันเสร็จแล้วให้ใช้ผ้าแห้งหรือผ้าชุบน้ำเช็ดฟองออก
・เด็กอายุ 3 - 6 ปี เลือกแปรงสีฟันหน้าตัดตรงขนแปรงอ่อนนุ่ม มีจำนวนขนแปรง 4x7-8 แถว ร่วมกับยาสีฟันมีลูออไรด์ขนาดเท่าเมล็ดข้าวโพดหรือเท่าความกว้างของหน้าตัดแปรง หลังแปรงฟันเสร็จแล้วให้ใช้ผ้าแห้งหรือผ้าชุบน้ำเช็ดฟองออก
・เด็กอายุ 6 ปีขึ้นไป เลือกแปรงสีฟันหน้าตัดตรงขนแปรงอ่อนนุ่ม ขนาดเหมาะสมกับช่องปาก ร่วมกับยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ขนาดเท่าความยาวของหน้าตัดแปรง หลังแปรงฟันเสร็จแล้วให้บ้วนฟองทิ้งหรือบ้วนน้ำน้อยๆ
ควรทำอย่างไร? ถ้าฟันลูกน้อย "หัก บิ่น หรือหลุด!"
หากมีการบาดเจ็บอะไรก็ตามภายในช่องปาก คุณพ่อ คุณแม่ หรือผู้ปกครองควรรีบพาลูกน้อยไปพบทันตแพทย์ทันที เพื่อรับการตรวจและเลือกวิธีรักษาที่เหมาะสมนะคะ
เช่น หากเด็กมีอาการเจ็บหลังจากที่ 'ฟันหักหรือบิ่น' ควรรีบพาไปพบทันตแพทย์ทันที อาจให้เด็กรับประทานยาแก้ปวดในระหว่างการเดินทางไปหาทันตแพทย์ได้ และควรเก็บชิ้นส่วนของฟันที่หักไปด้วยค่ะ หรือในกรณีถ้า 'ฟันหลุด' ให้นำฟันไปพบทันตแพทย์ให้เร็วที่สุด โดยสัมผัสกับฟันให้น้อยที่สุด ห้ามเช็ดหรือทำความสะอาดฟัน ควรเก็บฟันไว้ในน้ำสะอาดหรือนมจนกว่าจะถึงมือทันตแพทย์ เนื่องจากฟันซี่นั้นอาจจะสามารถต่อกับไปยังที่เดิมได้ ด้วยวิธีการปลูกถ่ายค่ะ
อย่าลืมนะคะว่า "ฟันน้ำนม" มีความสำคัญมาก เพราะเป็นรากฐานของฟันแท้ที่จะขึ้นมาภายหลัง ถ้าหากคุณพ่อ คุณแม่ช่วยรักษาความสะอาดให้ลูกน้อยอย่างสม่ำเสมอ ฟันน้ำนมของลูกน้อยก็จะสวยงาม ไม่ผุ ไม่มีปัญหาในช่องปาก และเป็นรากฐานที่ดีของฟันแท้ในอนาคตค่ะ