mombieclub
mombieclub
@mombieclub

ภาวะพร่องเอนไซม์ G6PD โรคทางพันธุกรรม ที่แม่มือใหม่ต้องรู้!?

ภาวะพร่องเอนไซม์ G6PD โรคทางพันธุกรรม ที่แม่มือใหม่ต้องรู้!?
ภาวะพร่องเอนไซม์ G6PD โรคทางพันธุกรรม ที่แม่มือใหม่ต้องรู้!?

G6PD คืออะไร?

“G6PD” (Glucose-6-Phosphate Dehydrogenase) เป็นเอนไซม์ในเม็ดเลือดแดงมีหน้าที่ต่อต้านอนุมูลอิสระ มีส่วนช่วยในการให้เซลล์เม็ดเลือดแดงทำงานได้เป็นปกติ ปกป้องเม็ดเลือดแดงไม่ให้แตกง่าย และมีความสำคัญในกระบวนการเผาผลาญอาหารให้เป็นพลังงาน

โรคภาวะพร่องเอนไซม์ G6PD หรือโรคแพ้ถั่วปากอ้า คือ การที่ร่างกายมีระดับของเอนไซม์ G6PD ต่ำกว่าคนปกติ เมื่อได้รับสิ่งกระตุ้น เช่น อาหาร ยาบางชนิด หรือถั่วปากอ้า จะส่งผลให้อนุมูลอิสระเข้าไปทำลายระบบต่างๆ ภายในเซลล์ของร่างกาย และอาจส่งผลให้เซลล์เม็ดเลือดแดงสลายตัวจนเกิดภาวะโลหิตจางตามมาได้ค่ะ

สาเหตุที่ทำให้เกิด G6PD

"G6PD" คือโรคติดต่อทางพันธุกรรมชนิดหนึ่ง เกิดจากความผิดปกติทางพันธุกรรมของโครโมโซมเพศชนิด X มีการถ่ายทอดยีนที่สร้างเอนไซม์ G6PD จากแม่สู่ลูก โดยลูกชายจะมีโอกาสเป็นโรคนี้ร้อยละ 50 และลูกสาวจะเป็นพาหะร้อยละ 50

ทำให้อัตราทารกเพศชายจะเป็นโรคนี้สูงกว่าทารกเพศหญิง โดยผู้หญิงมักจะไม่แสดงอาการเจ็บป่วยออกมาให้เห็น และส่วนมากจะเป็นพาหนะของโรคนี้ไปสู่รุ่นลูก โรคนี้ยังอาจพบในเพศหญิงที่ได้รับพันธุกรรมที่ผิดปกติมาจากคุณพ่อและคุณแม่ หรือได้รับพันธุกรรมที่ผิดปกติจากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเพียงคนเดียวก็ได้เช่นกัน

อาการที่พบหากเป็นโรค G6PD

เด็กแรกเกิด : มีอาการตัวเหลือง ตาเหลือง

1 ใน 3 ของเด็กที่ต้องรับการส่องไฟ จะเป็นโรค G6PD ซึ่งถ้าพบว่าเด็กมีอาการตัวเหลือง ตาเหลือง แพทย์จะเจาะเลือดเพื่อดูเอนไซม์ G6PD จะทำให้ทราบตั้งแต่เกิดว่าเด็กเป็นโรคนี้หรือไม่

เด็กโตและผู้ใหญ่ : ไม่มีอาการผิดปกติเลย

จนกว่าร่างกายจะได้รับยาหรืออาหารบางชนิดที่ไปกระตุ้น อาจมีอาการโลหิตจางจากการสลายตัวของเซลล์เม็ดเลือดแดง และอาการอาจเกิดขึ้นใน 24 - 48 ชั่วโมง ได้แก่

  • ตัวเหลือง ตาเหลืองมากกว่าปกติ หรือมีภาวะซีดร่วมด้วย
  • มีไข้ หนาวสั่น อ่อนเพลียมาก
  • ปัสสาวะมีสีเข้ม สีคล้ายน้ำปลา หรือน้ำโค้ก
  • ปวดหัว หัวใจเต้นเร้ว หายใจไม่เต็มอิ่ม ตับหรือม้ามโต
  • ไม่สามารถทำกิจกรรมที่ทำอยู่ประจำต่างๆ ได้ตามปกติ

ปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้เกิดโรคภาวะพร่องเอนไซม์ G6PD

  • ทานอาหารบางชนิด โดยเฉพาะถั่วปากอ้า ถั่วบางชนิด บลูเบอร์รี่ รวมทั้งสารอาหาร สารปรุงแต่งที่เติมลงไปในขนมขบเคี้ยว อาหาร อาหารแปรรูป หรือน้ำผลไม้บรรจุกระป๋อง
  • สารเคมีบางชนิด เช่น เมนทอล (Menthol) พบในลูกอม ยาสีฟัน การบูร หรือลูกเหม็น
  • ยาบางชนิดที่กระตุ้นให้เกิดภาวะเครียดจากออกซิเดชัน (Oxidation)
  • โรคติดเชื้อที่เกิดจากแบคทีเรีย ไวรัส หรือเชื้อรา เช่น โรคไวรัสตับอักเสบเอ โรคไวรัสตับอักเสบบี โรคปอดอักเสบ หรือโรคไข้ไทฟอยด์ และการติดเชื้อบางอย่าง เช่น ไข้หวัด หรือหลอดลมอักเสบ อาจเป็นปัจจัยกระตุ้นให้เกิดภาวะเม็ดเลือดแดงแตกได้

รักษาโรค G6PD ได้หรือไม่?

โรคภาวะพร่องเอนไซม์ G6PD เป็นความผิดปกติทางพันธุกรรม แม้จะยากในการรักษาให้หายขาดจากโรค แต่ก็สามารถดูแลตัวเองอย่างถูกวิธี และหลีกเลี่ยงปัจจัยเพื่อไม่ให้เกิดอาการของโรคแทนได้

การป้องกันและดูแลผู้ป่วยโรคภาวะพร่องเอนไซม์ G6PD

  1. หลีกเลี่ยงการทานถั่วปากอ้า เชอร์รี่ บลูเบอร์รี่ หรือโยเกิร์ตบางชนิดที่มีถั่ว
  2. ควรทานอาหารที่มีประโยชน์ครบถ้วนทั้ง 5 หมู่ ไม่เลือกเฉพาะอาหารที่ชอบทาน เพราะสารอาหารบางชนิดในอาหารที่ทานสามารถช่วยต้านการเกิดภาวะเครียดจากออกซิเดชันได้
  3. หลีกเลี่ยงการได้กลิ่นลูกเหม็น หรือการบูร
  4. หลีกเลี่ยงการใช้ยากลุ่ม NSAIDs บางชนิด ยาแอสไพริน ยาปฏิชีวนะบางชนิด เช่น ยากลุ่มซัลฟา หรือไนโตรฟูแรนโทอิน ยาต้านมาลาเรียบางชนิด เช่น ควินิน หรือควินิดีน
  5. เมื่อพาลูกไปพบแพทย์ หรือเภสัชกร ควรมีสมุดประจำตัว เพราะจะได้ทราบว่าควรหลีกเลี่ยงยาชนิดใดบ้าง
  6. เมื่อมีไข้ เหนื่อย เพลีย ตัวเหลือง อาการซีด ปัสสาวะเปลี่ยนสีเป็นสีโค้ก ต้องรีบไปพบแพทย์ที่โรงพยาบาลทันที

สุดท้ายแล้วถึงโรคภาวะพร่องเอนไซม์ G6PD จะไม่ได้มีอันตราย และมีความรุนแรงถึงชีวิต แต่คุณพ่อคุณแม่มือใหม่ควรรู้จักกับโรคนี้ เพื่อที่จะได้สังเกตอาการของลูกว่ามีภาวะพร่องเอนไซม์ G6PD หรือไม่เปล่านะคะ และจะได้เตรียมการรักษาหรือป้องกันได้อย่างทันท่วงที

อ้างอิง : โรงพยาบาลราชวิถี สุขภาพและความงาม ไทยรัฐออนไลน์
Related Articles
จุกนม เสมือนนมแม่
จุกนม เสมือนนมแม่
07 พฤษภาคม 2019 22:01
นอกจากคุณแม่จะต้องเจอปัญหาลูกติดเต้า ยังจะต้องเจอปัญหาลูกติด “จุกนม” หรือคุณแม่บางคนอาจจะเจอปัญหาลูกไม่ยอมดูดจุกนม อย่างไรเสีย “จุกน
เลือกรถเข็นมือสองอย่างไร ให้คุ้มค่า ใช้งานได้จริง
เลือกรถเข็นมือสองอย่างไร ให้คุ้มค่า ใช้งานได้จริง
12 พฤษภาคม 2019 22:09
คุณแม่บ้านไหนมีรถเข็นมากกว่า 2 คันไหมคะ ซื้อมาใช้แป๊บๆ ต้องจอดทิ้งไว้ เพราะไม่สามารถใช้งานได้ ไม่ได้เกิดจากการชำรุดเสียหายนะคะ แต่เกิดจากเจ้าตัวเล็กไม
เลือก คาร์ซีท แบบไหน ไม่พลาดทุกการเดินทาง
เลือก คาร์ซีท แบบไหน ไม่พลาดทุกการเดินทาง
02 พฤษภาคม 2019 03:34
พ่อแม่หลายคนอาจจะถนัดในการเลือกรถยนต์ให้ตัวเองมากกว่าการเลือกคาร์ซีท (Carseat) ให้ลูกน้อย เพราะเราเองก็จำความรู้สึกนั่งสบาย หรือชอบนั่งคาร์ซีทแบบไหนไม
กว่าเจ้าตัวเล็กจะยอมนั่ง “คาร์ซีท”
กว่าเจ้าตัวเล็กจะยอมนั่ง “คาร์ซีท”
02 พฤษภาคม 2019 03:59
สิ่งที่เป็นอุปสรรคต่อการให้ลูกรักนั่ง “คาร์ซีท” คือ เสียงร้องไห้ลั่นรถ และ น้ำตาที่ไหลเป็นสายธาร แถมให้อีกนิด ด้วยท่าทางที่ดิ้นไปทั้งตัว
รถเข็น รถคันแรกของลูก เลือกให้ปลอดภัย
รถเข็น รถคันแรกของลูก เลือกให้ปลอดภัย
07 พฤษภาคม 2019 03:30
รถเข็น ตัวช่วยคุณแม่ ไม่เพียงสามารถวางมือจากการอุ้มลูก แต่ยังวางใจให้ลูกอยู่ในพื้นที่ปลอดภัย รถเข็น รถคันแรกของลูก ที่เขาจะรู้สึกว่า ได้ออกเดินทางเที่